“Vakmensen behouden is het nieuwe werven”

Interview: Katinka Kensen over behoud van vakmensen

Je bent sinds begin dit jaar directeur van Wij Techniek. Wat trof je aan?

Katinka Kensen: “Een krachtige sector met veel trots en vakmanschap, maar ook met grote uitdagingen. Wat mij meteen opviel, is dat er ontzettend veel gebeurt. Tegelijkertijd zie je ook dat er flinke uitstroom is, dat we hard moeten werken aan een betere instroom én dat we volop moeten inzetten op ontwikkeling en innovatie.” 

De branche is je niet onbekend. Vertel eens?

Katinka Kensen: “Klopt. Mijn opa, vader en broer zaten en zitten in de installatiebranche. Het familiebedrijf is inmiddels gestopt, maar ik heb het vak altijd van dichtbij meegemaakt. Ik heb in het begin van mijn carrière een andere weg gekozen, maar ik ben blij dat ik nu op deze manier kan bijdragen aan de sector.”

Wat is jouw belangrijkste boodschap?

Katinka Kensen: “De uitstroom in de branche moet omlaag. De achterdeur moet dicht. We verliezen nu te veel mensen, terwijl we ze hard nodig hebben. Meer dan 50 procent uitstroom is onacceptabel. Wij Techniek zet alles op alles om vakmensen niet alleen binnen te halen, maar vooral ook te behouden. Vakmensen behouden is het nieuwe werven.”

Waarom is die uitstroom zo groot?

Katinka Kensen: “Daarin zitten mensen die met pensioen gaan, maar ook jongeren die uitvallen na een opleiding of zij-instromers die afhaken. Het is een divers beeld, maar wel een signaal: we moeten zorgen voor een goed leer- en werkklimaat, zodat mensen blijven.”

Wat doet Wij Techniek hieraan?

Katinka Kensen: “Wij Techniek is het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de installatiebranche. Wij helpen vakmensen vooruit in hun ontwikkeling. We zorgen dat bedrijven zich verder kunnen ontwikkelen om klaar te zijn voor de opgaven van morgen. Wij ondersteunen vakmensen in elke fase van hun loopbaan. Van leerling tot bijna-pensioen. We bieden trajecten, vouchers, trainingen en advies. We organiseren themadagen, workshops en trainingen. Voor monteurs, engineers, hr-professionals en leidinggevenden. Maar ook voor ondernemers. We werken daarvoor met regiomanagers en branchecoaches en bieden maatwerk. Alles dichtbij de praktijk. Daarnaast stimuleren we de werkgever om een leercultuur te creëren. Want leren is geen luxe, zonder leren geen toekomst.”

Duurzame inzetbaarheid is ook een belangrijk begrip geworden?

Katinka Kensen: “Je moet er wat voor doen om jouw mensen te behouden. Het draait niet alleen om bijscholen in techniek, maar duurzame inzetbaarheid gaat om werkplezier, vitaliteit, samenwerking en leiderschap. We bieden workshops over slim leidinggeven en over teamvorming. Ook mentale en fysieke fitheid hoort daarbij. We hameren er ook op dat de installateur zelf voor een aantrekkelijke werkplek moet zorgen. Geef aandacht, toon interesse, bied ontwikkelmogelijkheden. Wees flexibel waar nodig. Dat kan al met simpele dingen: een compliment geven, luisteren, elkaar helpen. Samen bouw je aan een cultuur waarin mensen willen blijven.” 

Installateurs zijn druk. Gunnen ze hun medewerkers tijd voor scholing?

Katinka Kensen: “Niet altijd. Maar het zou wel verstandig zijn. Investeren in je mensen is investeren in je bedrijf. Het is essentieel. Daarom werken we aan een flexibel en behapbaar aanbod, zoals microtrainingen, korte modules, of leren via game-based formats.”

Kun je daar een voorbeeld van geven?

Katinka Kensen: “Zeker. Denk aan een game waarin je een storing moet oplossen of een klant helpt. Of een training waarin je een cv-ketel installeert, maar dan digitaal. Spelenderwijs leer je, zonder dat het voelt als leren. Dat werkt goed, zeker bij jongeren.”

Wordt jullie aanbod voldoende gevonden?

Katinka Kensen: “Ja en nee. Ja omdat we elke dag zien dat er veel van ons aanbod aan trainingen, workshops en bijeenkomsten gebruik wordt gemaakt. Nee omdat we weten dat er ook nog veel bedrijven en vakmensen zijn die ons niet kennen. Daarom adverteren we, bijvoorbeeld in vakbladen, en werken we aan onze zichtbaarheid.”

Zijn er voldoende docenten om mbo-studenten les te geven?

Katinka Kensen: “Dat blijft een zorg. Daarom werken we steeds vaker met hybride docenten, mensen uit de praktijk die lesgeven. Verder zoeken we naar slimme vormen van stagebegeleiding. Ook ouderejaars studenten kunnen daarin een rol spelen. Zo benutten we de kennis die er al is.”

Hoe zorgen we dat leren leuker wordt?

Katinka Kensen: “Door het relevant, praktisch en speels te maken. Game-based learning is daarin een sleutel. Maar ook leren via kleine momenten, op je werkplek, zonder dat je hele dagen kwijt bent. Via korte YouTube-filmpjes waarvan je iets leert. Zolang het maar aansluit bij hoe mensen echt werken.”

Komt het goed met de personeelstekorten in de installatiebranche?

Katinka Kensen: “Als we blijven samenwerken wel. Werkgevers, werknemers, opleiders: we hebben allemaal een rol. Als we innovatie, digitalisering en een goede werkomgeving combineren, dan houden we mensen vast én trekken we nieuwe aan. Vakmanschap blijft, maar verandert. Als we daarin meebewegen, komt het goed.”