Nieuw fundament onder mbo-opleidingen technische installatiebranche

Voortgang vernieuwing mbo-kwalificaties en opleidingen

De techniek verandert razendsnel. Daarom vernieuwen we onze invulling van de mbo-kwalificatiestructuur in het mbo: flexibeler, toekomstbestendiger en beter afgestemd op wat bedrijven én studenten nodig hebben. De branche maakt dit samen met het bedrijfsleven en onderwijs en bedrijfsleven waar.

Waarom een nieuwe structuur?

Energietransitie, digitalisering en de vele technologische ontwikkelingen veranderen het werk van technici ingrijpend. Dat vraagt om vakmensen die zich kunnen aanpassen en klaar zijn voor de toekomst. Ook de mbo-kwalificatiestructuur moet daarin meebewegen. Met de nieuwe opzet worden opleidingen flexibeler en toekomstbestendiger ingericht, zodat ze beter aansluiten bij de praktijk.

Wie doen mee?

Techniek Nederland, Wij Techniek, (opleidings-)bedrijven en onderwijs hebben samen een visie op de invulling van het installatietechnisch mbo ontwikkeld. Die visie krijgt nu vorm in concrete kwalificaties, waarmee opleidingen niet alleen passen bij de arbeidsmarkt van vandaag, maar ook bij die van morgen.

Welke uitdagingen pakken we aan?

De veranderingen in het werkveld vragen om nieuwe kennis en vaardigheden, terwijl er tegelijkertijd een groot tekort is aan vakmensen. Ook wordt het steeds belangrijker dat technici zich hun hele loopbaan kunnen blijven ontwikkelen. De huidige kwalificaties nodigen hier te weinig toe uit. Met de nieuwe aanpak spelen we in op deze drie uitdagingen: veranderend werk, het tekort aan vakmensen en de noodzaak van een leven lang leren.

Wat is de nieuwe aanpak?

De kwalificatiestructuur vormt de basis van mbo-opleidingen: het beschrijft waar opleidingen toe moeten opleiden. De nieuwe kwalificaties worden ruimer en veelzijdiger beschreven. Zo ontstaat de mogelijkheid voor brede opleidingen in elektrotechniek of werktuigkunde. Studenten kunnen zich vervolgens verdiepen in een specifieke richting (zoals warmtepompen of beveiligingstechniek) via keuzedelen, certificaten of door de context van hun stage of leerwerkplek. Daarbij is er een duidelijke rolverdeling in opleiden: publiek onderwijs zorgt voor de brede basis en privaat onderwijs of begeleiding biedt de mogelijkheid tot het opleiden voor een specifieke context. Zo ontstaan kwalificaties die beter meebewegen met de praktijk.

Wat levert dit op?

Scholen hebben meer ruimte om opleidingen snel aan te passen aan de veranderende vraag van de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld bij de komst van nieuwe technologie. Voor vakmensen is het vanzelfsprekend dat zij zich verder ontwikkelen via certificaten en cursussen. Bedrijven krijgen hiermee studenten en werknemers die sneller en beter inzetbaar zijn. Zo kan de sector samen de grote maatschappelijke uitdagingen, zoals de energietransitie, met vertrouwen aangaan.

Waar staan we nu?

Op dit moment werkt SBB de kwalificaties uit met de visie als uitgangspunt. Het schrijven van de nieuwe kwalificaties gebeurt in samenspraak tussen onderwijs en bedrijfsleven, binnen SBB en in nauwe betrokkenheid met Techniek Nederland en Wij Techniek. Aan het eind van dit jaar volgt een achterbanraadpleging. In de loop van volgend jaar ontwikkelen we adviesprofielen (servicedocumenten) waarin onderwijs en bedrijven samen afspraken maken over de invulling van het onderwijs. Op zo’n manier dat het uitvoerbaar is voor de school en inhoudelijk aansluit bij de behoefte van bedrijven. Zo zorgen we ervoor dat de nieuwe kwalificatiestructuur niet alleen goed doordacht is, maar ook daadwerkelijk werkt in de praktijk. Naar verwachting zullen de nieuwe kwalificaties in oktober 2026 worden vastgesteld door de minister van onderwijs. Daarna kunnen de scholen hun onderwijs gaan baseren op deze nieuwe kwalificaties.

Indien je meer wilt weten over deze ontwikkelingen. Stuur dan een mailbericht aan [email protected]