“Onze ogen vragen om een brede blik”
De mbo-certificaten zijn een hit. Steeds meer roc’s en branches ontwikkelen ze en steeds meer bedrijven doen een beroep op de mbo-certificaten om hun vakmensen voor de toekomst op te leiden. Een mooie toevoeging op de bestaande reguliere mbo-opleidingen. Maar deze certificaten ontstaan niet zomaar. Ze worden door een onderwijsinstellingen in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven gemaakt.
Jan Boxum, samen met zijn broer Dick eigenaar van Boxum Installatiegroep in Vollenhove, zit al jaren in het installatievak. Geen wonder dat hij werd gevraagd mee te kijken met een van de nieuwe mbo-certificaten van het Deltion College in Zwolle, die in samenwerking met het O&O fonds Wij Techniek, SBB en de MBO-Raad wordt ontwikkeld.
Jan, wat vind je van de mbo-certificaten?
“Hartstikke mooi! Soms zelfs liever dit dan een heel diploma. Je hebt iemand relatief veel sneller operabel. En als het dan wel bevalt, kun je ook vervolgstappen maken met certificaten. Bovendien is een diploma vaak ook heel breed. Dan weet je van alles, maar je weet eigenlijk niks. Daarom liever een certificaat. Dan kies je ergens voor en word je daar snel een specialist op. Kijk, wij gebruiken als bedrijf een bepaalde onderdelen uit de NEN-norm, dan heb ik liever mensen die onderdelen heel goed kennen, dan dat ze van alles een beetje weten. Zo kunnen we veel gerichter onze lesstof aanbieden.”
“Je krijgt zo ook meer mensen in het vak hè. Een medewerker die meer vakbekwaam wil worden, is in het oude systeem 1 of 2 jaar lang een dag in de week naar school. Daar hebben hij en zijn werkgever, vaak geen zin meer in. Met zo’n deelcertificaat is het: een half jaar lang, 1 dag in de week naar school en ‘bam’, je kunt aan de slag met aangevulde kennis en vaardigheden. Daar maak je dan als werknemer eerder gebruik van. En als werkgever zou ik daar eerder voor kiezen. Ik kan ze dan sneller laten lopen en meer verantwoordelijkheid geven.”
Je hebt ook meegekeken met een van de certificaten, waar let je dan op?
“Nou, wat vooral van belang is: hoe waarborgen ze dat je als vakmens een brede blik houdt. Je leert maar een klein onderdeel, maar eigenlijk vragen onze ogen soms om veel breder te kijken.”
Hoe bedoel je dat?
“Je kunt het vergelijken met het rijden op de navigatie. Soms zegt de navigatie: ‘Hier naar rechts’, maar dat blijkt een weg met een bord ‘verboden in te rijden’. Als je alleen de navigatie volgt en de wet- en regelgeving niet kent, zul je naar rechts gaan terwijl dat niet mag. Dat risico heb je ook als iemand is opgeleid voor een deelcertificaat. Wanneer hij of zij dan een zonnepaneel installeert en daarom een groep toevoegt aan de meterkast, kan het zijn dat de meterkast niet meer voldoet aan de norm. Ziet zo iemand dat? Hoe waarborg je die brede blik in het deelcertificaat?”
Jullie leiden zelf ook mensen op, of niet?
“Ja, alle doelen behalen lukt niet meer met de installateurs en de bestaande vakmensen, die nu rondlopen. Er is veel te veel werk. We zijn dus ook geen concurrenten meer van andere installatiebedrijven, veel vaker partner. Daarom hebben we gezamenlijk voor de regio in Steenwijk een Regionale Praktijk Academie opgezet. We zitten nu in ons tweede jaar waarin we weer 11 mensen opleiden. Het is best intensief, zeker met hele jonge studenten, van bijvoorbeeld 16 jaar oud. Die moeten ook nog veel leren op het sociale vlak. Maar daar hebben we extra begeleiding op gezet en dat werkt nu heel goed.”
Wat hoop je voor de toekomst?
“Dat we meer en meer het beeld overbrengen naar jongens én meiden dat techniek gaaf is! In contact brengen met techniek dus. Ik heb het vroeger geleerd door in de vakantie mee te prutsen bij mijn vader. Tegenwoordig mag dat niet meer vanwege de veiligheid. En dat is ook terecht natuurlijk. Het is super dat alles afgeschermd en veilig is, maar daardoor zorgen we ook zelf voor de vergrijzing in de bouw. Want als dat prutsen niet mogelijk is, hoe leer je dan dat je het leuk vindt? Eigenlijk zouden we een soort certificaat moeten hebben waarmee jongeren in de vakanties een bijbaantje kunnen hebben in de techniek. Dat maakt ook dat er meer kennis en waardering voor ons vak komt. Omdat het er altijd is, en het altijd doet, is elektra voor iedereen heel gewoon. Maar laten we maar wat meer trots zijn op wat we doen, het is het waard.”