Duurzame inzetbaarheid is de sleutel

Onderzoek 

Dit blijkt uit het onderzoek ‘Uitstroom en andere vormen van capaciteitsverlies in de technische installatiebranche’. Dit onderzoek is uitgevoerd door KBA Nijmegen in opdracht van Wij Techniek.

Eigen regie en een goede sfeer

Ieder jaar verlaten tussen de vijf- en de zevenduizend werknemers de branche uit onvrede, vooral op het vlak van arbeidsvoorwaarden of arbeidsomstandigheden. Vaak speelt gebrek aan groei- en inspraakmogelijkheden daarbij een rol. Veel werkgevers proberen betrokkenheid en bedrijfsbinding vooral te realiseren door voor een goede sfeer en een goed salaris te zorgen.

Maar hier is veel meer mogelijk. Zelf je werktijden bepalen of meer betrokken zijn bij werkvoorbereiding en -planning, is voor werknemers in de technische installatiebranche eerder uitzondering dan regel. Ontzettend zonde want hier is echt meer behoefte aan.

Leid je eigen personeel op

Als er vacatures zijn zoeken bedrijven in de installatietechniek de oplossing vaak in het werven van een kant en klare oplossing op de arbeidsmarkt. Je neemt een nieuwe werknemer aan. Of je huurt een uitzendkracht of zzp’er in en vult zo de vacature snel op.

Een nadeel van deze wervingsstrategie is dat je zo niet het aanbod van geschikte mensen op de technische arbeidsmarkt vergroot. Vakmensen gaan gewoon van de ene naar de andere werkgever. Zelf een oplossing creëren binnen het bedrijf door eigen mensen (beter) op te leiden komt in 2022 maar bij 12% van de bedrijven voor. Dat is in nog steeds hetzelfde percentage als in 2008 dus daar is nog zeker winst te behalen.

Investeer in kennisontwikkeling

Al langere tijd blijkt de arbeidsproductiviteit in de branche niet of nauwelijks te stijgen. Een deel van de verklaring kan zijn dat een deel van je medewerkers niet (meer) goed ingezet kan worden.

Werkgevers zelf schatten in dat ongeveer 20.000 van de 140.000 medewerkers niet voldoende in staat zijn om hun huidige functie goed en efficiënt uit te oefenen.

Kennisveroudering leidt tot minder goed en minder efficiënt werken en dus tot productieverlies. Het is de inschatting dat kennisveroudering bij deze medewerkers leidt tot een productieverlies van 10 tot 20%. Dit betekent dat er in de branche jaarlijks een productieverlies is van 2 tot 4 duizend mensjaren als gevolg van kennisveroudering. Investeren in kennisontwikkeling is noodzakelijk om goed en efficiënt te werken.

Ga met elkaar in gesprek

Werkgevers en werknemers denken verschillend over de oorzaak van kennisveroudering. In de ogen van veel werkgevers is er een relatie tussen kennisveroudering en een weinige bereidheid bij werknemers om nieuwe dingen te willen en zelfs te kúnnen leren.

Medewerkers zelf zien een relatie tussen hun kennisveroudering en het ontbreken van faciliteiten en stimulansen vanuit leidinggevenden om zich te blijven ontwikkelen. Ruim de helft van de medewerkers in de installatietechniek vertelt dat hun baan vereist dat zij vaak of zelfs continu nieuwe dingen moeten leren. Iets meer dan een kwart van de medewerkers vindt dat zij ook echt de tijd krijgen om dit te doen.

In gesprek gaan met elkaar kan een positieve bijdrage leveren aan de leercultuur binnen je bedrijf. Samen kennisveroudering tegengaan en daarmee productiviteitsverlies tegengaan.

Pak werkgerelateerd ziekteverzuim aan

Capaciteitsverlies treedt ook op door werkgerelateerd ziekteverzuim en het arbeidsongeschikt raken van werknemers. Gemiddeld zijn werknemers in de technische installatiebranche 9 dagen per jaar ziek. Daarvan is ruim de helft werkgerelateerd. Daarnaast verlaten elk jaar gemiddeld 700 werknemers de technische installatiebranche omdat ze arbeidsongeschikt raken. Als dit ook voor de helft werkgerelateerd is, bedraagt het jaarlijks capaciteitsverlies ongeveer 3.300 mensjaren.

Naast een goed opleidingsbeleid is dus ook een goed arbobeleid van belang. Het laatste is zeker niet alleen maar een kwestie van (technische) maatregelen om het werk veiliger en gezonder te maken.

Het aantal werknemers met burn-outklachten en RSI-klachten is in de periode 2008-2018 duidelijk is toegenomen. Anders dan in het dagelijks taalgebruik wordt werkdruk of werkstress in de wetenschap meestal niet gezien als werkbelasting maar als een ongunstige balans tussen taken (zwaar, moeilijk, veel) en mogelijkheden om dat werk aan te kunnen. Voldoende autonomie is hierin belangrijk. Maar zeker ook ondersteuning door de leidinggevende en collega’s helpt hierbij.

Beleid gericht op vitaliteit: win-win situatie

Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat het investeren in (hr-)beleid waarin werknemers betrokken worden bij zaken en waar er voldoende mogelijkheden voor opleiding en doorstroming zijn, van groot belang is. Dit helpt je in de werving van je personeel maar ook voor het binden, boeien en behouden van je huidige waardevolle medewerkers.

Inzetten op duurzame inzetbaarheid is niet alleen goed voor de werknemer (vitaal in het werk), maar zeker ook voor het bedrijf (wendbaar, innovatief en competitief), en de samenleving (betere kwaliteit dienstverlening, hogere arbeidsproductiviteit, minder beroep op sociale voorzieningen). Zo ontstaat er een win-win situatie.