Opleidingsprimeur voor de installatiebranche: Vliegende start voor eerste pilot met mbo-certificaten
Hoe kan je zij-instromers sneller opleiden en ervaren vakmensen effectiever bijscholen? In de regio Amsterdam werken scholen, bedrijfsleven en Wij Techniek samen aan een nieuw opleidingstraject waarbij vakmensen in korte tijd een mbo-certificaat behalen. “Deze pilot is uniek voor Nederland.”
Opgetogen zijn ze, de drie initiatiefnemers die aan de basis staan van de eerste pilot met certificeerbare eenheden in de techniekbranche. “Wat we hier samen van de grond hebben gekregen, is uniek voor Nederland”, zegt projectleider Jan Kleijbergen van Wij Techniek. Samen met opleidingscoördinator Arjen Binkhorst van installatiebedrijf Bonarius Bedrijven en programmadirecteur Martin de Haan van Vakschool Technische Installaties (VTI) en vertelt hij waarom dit opleidingstraject grote kansen biedt voor bedrijven en vakmensen.
Op 10 februari begonnen zes deelnemers aan de opleiding ‘Basisonderhoud aan toestellen werktuigkundige installaties’. Wat maakt deze pilot zo bijzonder?
(JK/Wij Techniek): “In de installatiebranche is het gebruikelijk dat medewerkers regelmatig bijscholen. In het kader van ‘een leven lang leren’ volgen ze regelmatig trainingen en cursussen om hun vakkennis op te frissen. Deze eerste pilot met certificeerbare eenheden is bijzonder omdat deelnemers na afloop een officieel erkend mbo-certificaat ontvangen. Als de pilot aanslaat, kan dit zelfs de aanzet worden tot een nieuwe modulaire leerlijn voor het mbo.”
Hoe verschilt deze opleiding van een traditionele opleiding?
(JK/Wij Techniek): “Installatiebedrijven willen graag investeren in de opleiding van vakmensen en zij-instromers. Alleen is het in de praktijk lastig om een full-time baan te combineren met een traditionele beroepsopleiding. Het is een klassiek spanningsveld: scholen willen mensen het liefst in de schoolbanken hebben, terwijl bedrijven zo min mogelijk productieve uren willen verliezen. Deze pilot slaat een brug tussen de belangen van onderwijs en bedrijven met een optimale mix van werken en leren.”
Waarom heeft VTI zich hard gemaakt voor deze proef?
(MdH/VTI): “Vakschool Technische Installaties is een publiek-private samenwerking. VTI heeft twee belangrijke doelen: nieuwe en ervaren vakmensen zo goed mogelijk opleiden en de regio toekomstbestendig maken. Wij verwachten dat deze pilot daar een belangrijke bijdrage aan kan leveren. Zij-instromers en vakmensen met ervaring kunnen straks naast hun baan in hun eigen leertempo certificaten behalen die samen een mbo-diploma vormen.”
Wat zijn de voordelen voor bedrijven?
(AB/Bonarius): “De installatiebranche staat voor een aantal grote uitdagingen. De komende jaren moeten we 20.000 vacatures invullen en we staan aan de vooravond van een ingrijpende energietransitie. We moeten nieuwe vakmensen opleiden en ervaren vakmensen bijscholen. Dat is een gedeelde verantwoordelijkheid. Met onze eigen Bonarius Academy leiden we medewerkers intern op voor een branchecertificaat. Dat geeft een goede basis, maar het is natuurlijk nog mooier als je een deelopleiding kan afronden met mbo-certificaten die uiteindelijk leiden tot een mbo-diploma. Een ander voordeel is dat deze manier van leren minder tijd kost. Het zijn geen lange leertrajecten maar korte, krachtige en praktijkgerichte opleidingen. Dat is overzichtelijk voor deelnemers en voor de betrokken bedrijven.”
Waarom heeft de eerste pilot met certificeerbare eenheden zo lang op zich laten wachten?
(AB/Bonarius): “Naast mijn werk als opleidingscoördinator bij Bonarius geef ik les aan het ROC van Amsterdam. Zo raakte ik in 2017-2018 betrokken bij de beginfase van de mbo-certificaten. Het kwalificatiedossier en de kwalificatiedocumenten waren er, maar toen viel het stil. Dat vond ik zonde, want iedereen, van onderwijs tot bedrijfsleven, had er veel tijd in gestoken. Samen met VTI Amsterdam, waar wij partner van zijn, en Wij Techniek, hebben we in 2020 het initiatief genomen en binnen een paar maanden een pilot opgezet.”
Hoe ziet de pilot er precies uit?
(MdH/VTI): “Voor de pilot zijn in februari zes zij-instromers begonnen aan de deelopleiding ‘Basisonderhoud aan toestellen Werktuigkundige installaties’. Het gaat om een groep van zes mensen zonder installatietechnische vooropleiding. Met de pilot worden ze met een combinatie van werken en leren in zes weken voorbereid op het examen in april.”
Wat betekent dit initiatief voor ‘een leven lang leren’ binnen de installatiebranche?
(JK/Wij Techniek): “De mbo-certificaten zijn een mooie aanvulling op de bestaande opleidingsmogelijkheden. Inclusief deze eerste opleiding heeft het Ministerie van OCW in totaal vijf nieuwe opleidingstrajecten voor de installatiebranche goedgekeurd. De opleidingen hebben allemaal een ander thema en een ander niveau. We denken dat deze pilot een grote impuls kan geven aan een nieuwe mbo onderwijsportfolio voor de branche, en dat is positief voor medewerkers, bedrijven en scholen.”